Commuun genus

Het artikel Geslacht (taalkunde) beschrijft het verschijnsel geslacht als categorie in de taalkunde.
Het artikel Geslacht (Nederlands) beschrijft het verschijnsel geslacht in de Nederlandse taal.

De term commuun genus of genus commune wordt in de Nederlandse taalkunde wel gebruikt voor die zelfstandige naamwoorden waarvan het grammaticaal geslacht (=genus) niet onzijdig is. Terwijl de onzijdige zelfstandige naamwoorden zijn te herkennen aan het gebruik van het lidwoord het, is er daarnaast een grote groep zelfstandige naamwoorden die het lidwoord de krijgen. Deze woorden hebben het commuun genus, en dat valt voor een aantal gevallen weer uiteen in "mannelijk geslacht" en "vrouwelijk geslacht".^[1] Bij lang niet alle woorden van het commuun genus valt echter in het werkelijke taalgebruik van vele sprekers te onderscheiden naar mannelijk en vrouwelijk.

Wel wordt dit onderscheid vaak fel verdedigd, maar die verdediging is vooral gebaseerd op een aantal, niet altijd bewuste, tegenstellingen in het denken over taal. Deze tegenstellingen komen hieronder ter sprake.

1. ↑ J.A. van Leuvensteijn et al., "Vroegnieuwnederlands (circa 1550-1650)", in: M.C. van de Toorn et al., Geschiedenis van de Nederlandse taal, 1997:293, raadpleegbaar op www.dbnl.nl.